Wat kan een Professional Organizer (PO) met ervaringsdeskundigheid?

 

Het begrip ervaringsdeskundigheid wordt gebruikt binnen de geestelijke gezondheidszorg, vaak in combinatie met de begrippen herstel en empowerment. Ervaringsdeskundigheid is zeker ook in te zetten binnen het vakgebied van de PO.

De definitie van ervaringsdeskundigheid is het gebruik maken van ervaringskennis van mensen (met psychische problemen). Ik zet de toevoeging met psychische problemen tussen haakjes, want ik vind dat iedereen gebruik kan maken van zijn ervaringskennis. En daarmee is in mijn ogen iedereen ervaringsdeskundig, mits je kunt afstemmen op die ervaringskennis.
Ervaringskennis is de kennis over wat je helpt en wat je belemmert.

Al googelend op de combinatie professional organizer en ervaringsdeskundigheid vind ik veel organizers die zichzelf ervaringsdeskundige noemen. Wat daarmee bedoeld wordt blijft vaak in het ongewisse. Het lijkt erop dat de PO wil uitdrukken dat zij zelf ook weet heeft van ….?
Van een ongeorganiseerd leven, van het worstelen met een slechte innerlijke klok, van een rommelig huis? Ik weet het niet. Het komt wel drempelverlagend over. Een enkeling gebruikt de term juist in de context van kundig in en ervaren bij het organiseren.

Dat een hulpverlener open is over een eigen probleem zien we de laatste jaren vaker. In het artikel ‘Psychologen uit de kast’1 wordt beschreven dat het inzetten van de eigen ervaringen een therapeutische meerwaarde kan bieden. Psychiater Menno Oosterhoff vertelde in 2014 in het Medisch Contact2 voor het eerst openlijk over zijn eigen dwangstoornis. Hij deed dit mede om het taboe op dwangstoornissen te doorbreken.

Een ‘zelf-niet’

Op mijn website beschrijf ik mezelf als een ‘zelf-niet’. Een ‘zelf-niet’ is bijvoorbeeld de schilder die zijn huis niet altijd op tijd schildert of de professional organizer die zelf geen strak georganiseerd huishouden heeft.
Binnen de PO-beroepsgroep zijn er grofweg twee soorten PO’s te onderscheiden. De mensen die zelf prima kunnen structureren en met deze vaardigheid anderen begeleiden. En er zijn PO’s die zelf hebben ervaren dat het lastiger kan zijn, dat opruimen of goed plannen en organiseren.

Zo las ik al decennia boeken over hoe het leven, met al zijn drukte, handiger georganiseerd kon worden, al ver voor ik met dit beroep startte. En gaandeweg kreeg ik meer grip en merkte ik dat veel zaken handiger en makkelijker geregeld kunnen worden. Inmiddels zit ik dicht bij het vuur en ken ik allerlei strategieën en manieren om huis en tijd handiger te organiseren.
Dit handiger organiseren aan anderen overbrengen is voor mij dé inspiratie in mijn vak. Maar genoeg over mij, laten we verder kijken naar de meerwaarde én het risico van ervaringsdeskundigheid.

Ik zie een meerwaarde van eigen ervaringsdeskundigheid bij een hulpverlener. De PO kent namelijk de moeite die het kan kosten om huis, werk en agenda goed georganiseerd te krijgen. Dat geeft waarschijnlijk meer begrip voor de worsteling van de klant. Indien de PO dit functioneel deelt, kan de klant er waarschijnlijk ook steun aan ondervinden.

Maar zit er ook een risico aan het inzetten van de eigen ervaringen. Een professional zal namelijk verder moeten kijken dan de eigen neus lang is. Eigen problemen maken iemand immers niet per definitie kundig.
Jezelf als referentiekader nemen kan leiden tot ineffectieve begeleiding en mijns inziens doe je de klant daarmee tekort. Want al vertoont iemand hetzelfde gedrag als jij, de oorzaak is waarschijnlijk totaal verschillend. Daarbij spelen aanleg, eventuele beperkingen, overtuigingen, wensen en drijfveren immers een grote rol.

Dat betekent dan ook direct dat het onvoldoende is een klant aan te leren hoe je iets handig kunt opruimen of organiseren. Er is meer nodig om een echte gedragsverandering te bereiken.

 

ervaringsdeskundigheid

-Wat zie je als je goed kijkt?

 

Herkenning en erkenning van de problemen waar de klant mee worstelt is essentieel.

Dat kan van de PO komen maar juist ook van mensen die dezelfde problemen ervaren. De bekendste zelfhulpgroep is die van de Anonieme Alcoholisten. Op het gebied van hoarding zijn er in Nederland ook groepen die elkaar ondersteunen, o.a. Hamsteraars Anoniem. Deze functioneren onder de begeleiding van een PO,

Het delen van persoonlijke ervaringen kan tegenwoordig ook online. In de groepen die horen bij mijn onlinetraining ‘Begin met Opruimen en Ontspullen’ is veel herkenning en erkenning. Mensen durven voor het eerst foto’s te delen van overvolle aanrechten of kamers. Zij voelen zich gesteund door de ervaringen en verhalen van anderen. Het effect dat dit heeft op hun eigen vertrouwen, motivatie en opruimsucces is enorm.

Hierboven stel ik dat er meer nodig is om een echte gedragsverandering te bereiken.
Wat is er dan nodig? Bovenal is daarbij de klant nodig, de klant met al zijn ervaringsdeskundigheid. Want met die ervaringsdeskundigheid kun je direct gebruik maken van zijn of haar ervaringskennis.

Wat heeft tot nu toe geholpen en wat bleek juist te belemmeren?
Wat heeft er tot nu toe niet geholpen? Welke gedachten speelden daarbij een rol? De antwoorden op deze vragen geven in ieder geval aan welke weg niet nogmaals ingeslagen moet worden.
Wat heeft tot nu toe wél geholpen bij problemen? Wie heeft daarbij kunnen helpen?
Welke vaardigheden zette de klant toen in? Wat is de onderliggende behoefte bij het aangaan van deze coaching? Wat wil de klant écht bereiken? Niemand gaat immers voor zijn lol opruimen of een training timemanagement volgen.

Dat betekent dat de PO open ogen en open oren nodig heeft om de juiste vragen te stellen. Daarmee krijgt de klant uitzicht op en inzicht in de oplossing.

En dan, dan komt de deskundigheid en ervaring van de PO als professional om de hoek kijken. Want zij heeft kennis van strategieën en oplossingen die de klant vaak nog niet kent. Door die aan de klant over te dragen, kan de klant leren en vertrouwen krijgen. De klant leert de valkuilen in zijn gedrag en gedachten kennen en te omzeilen, dit om zijn of haar doel te bereiken. De klant komt in beweging.

 

Ervaringsdeskundigheid is het gebruik maken van ervaringskennis.
De combinatie van een kundige professional organizer met de ervaringen en kennis van de klant
=de grootste kans op succes!

 

 

Bronnen:
1 ‘Psychologen uit de kast’ 
De psycholoog, januari 2015, Aliëtte Jonkers
2 ‘Volgens mij heeft die man het zelf ook –een selfie-’
 Medisch Contact, 23 september 2014, Menno Oosterhoff
websites www.deervaringsdeskundige.nl en www.hee-team.nl

 

Artikel geschreven door Marjolijn Ankum bij het portfolio voor de Leergang Senior Professional Organizer
School voor Organizing, maart 2017

 

gratis videoserie

 

Klik hier om aan te vragen!